1. Triangle Lastikleri Garanti Belgesi.
2. Gt Radial Lastikleri Garanti Belgesi.
3. Giti Lastikleri Garanti Belgesi.
4. Atlas Lastikleri Garanti Belgesi.
5. Ling Long Lastikleri Garanti Belgesi.
6. Maxtrek Lastikleri Garanti Belgesi.
7. Otani Lastikleri Garanti Belgesi.
8. Westlake Lastikleri Garanti Belgesi.

• Satın aldığınız lastik; üretim, malzeme ve işçilik hatalarına karşı firmamız garantisi altındadır. 
• Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar, 2 yıl veya 1,6 mm. diş derinliği kadardır. (Hangisi önce dolarsa.)
• Malın garanti süresi içerisinde arızalanması durumunda, tamirde geçen süre garanti süresine eklenir. Malın tamir süresi 20 iş gününü geçemez. Bu süre, mala ilişkin arızanın servis istasyonuna, servis istasyonunun olmaması durumunda, malın satıcısı, bayii, acentası, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçısı-üreticisinden birine bildirim tarihinden itibaren başlar. Tüketicinin arıza bildirimini; telefon, fax, e-posta, iadeli taahhütlü mektup veya benzeri bir yolla yapması mümkündür. Ancak, uyuşmazlık halinde ispat yükümlülüğü tüketiciye aittir. Malın arızasının 10 iş günü içerisinde giderilmemesi halinde, imalatçı-üretici veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip başka bir malı tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır.
• Lastiklerin garanti süresi içerisinde üretim, malzeme ve işçilik hatalarından dolayı arızalanması durumunda ve tamirinin mümkün olduğu hallerde işçilik masrafı veya herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamiri yapılacaktır.
• Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen lastiğin;
• Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde en az dört defa veya imalatçı-üretici ve/veya ithalatçı tarafından belirlenen garanti süresi içerisinde altı defa arızalanmasının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması,
• Tamiri için gereken azami süresinin aşılması ,
• Firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırayla satıcısı, bayii, acentesi temsilciliği ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirini mümkün bulunmadığının belirlenmesi, durumlarında tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranda bedel indirimi talep edebilir.
• Lastiğin kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanılmasından kaynaklanan arızalar garanti kapsamı dışındadır.Diğer garanti kapsamı dışında kalan hususlar ayrıca bu garanti belgesinde belirtilmiştir.
• Lastik sahibi ile yetkili satıcı arasında oluşabilecek anlaşmazlık lastik sahibi tarafından en kısa zamanda şirketimize bildirilmelidir.
• Garanti Belgesi ile ilgili olarak çıkabilecek sorunlar için T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’ne başvurulabilir.

Tekerlek lastiğinin ilk adımı, J.B.Dunlop’un, oğlunun üç tekerlekli bisikleti için tahta bir tekerlek üzerine lastik solüsyonu emprenye edilmiş çadır bezini, çivilerle tutturup hava ile şişirerek elde ettiği basit lastik modeli ile atılmıştır.

Bugünkü manada lastiğin geliştirilmesi, 1900 yılların başlarında gerçekleşmiştir. Bugün lastiklerde yaygın olarak kullanılan ana hammadde olan kauçuk, önceleri sadece Güney Amerika’da üretilirken, sonraları Malezya, Endonezya, Srilanka, Güneydoğu Asya ülkeleri ve Brezilya’da yetiştirilen kauçuk ağacından elde edilmektedir.

Kauçuk, önceleri değişik amaçlar için kullanılmış, ancak lastik sektöründe kullanımı Goodyear’ın kauçuğu kükürt ile pişirip (vulkanizasyon) şekillendirmesiyle gerçekleşmiştir. Bundan sonra lastik teknolojisinde Dunlop’un topuklara çelik teller yerleştirmesi ve iç lastiği geliştirmesi ile hızlı bir gelişme başlamış ve 1920’li yıllara gelindiğinde Pnömatik tekerlek lastiğin ana maddelerine pamuktan yapılmış olan kord bezleri dahil olmuştur. Pamuktan daha mukavim kord ipliklerinin geliştirilmesi ile pamuk kord bezi yerine, günümüzde yaygın olarak kullanılan rayon, polyester ve nylon gibi sentetik kat bezleri ve çelik kordlar kullanılmaya başlanmıştır.

Lastiklerin sınıflandırılması ve standardizasyonu 1940’lı yıllarda lastik kesit genişliği ve jant ebadından oluşan rakam-harf grubuna dayalı lastik ebat sistemi geliştirilmesiyle başlatılmıştır.

• Bozuk zeminde yüksek hız yapılmaması.
• Araca uygun olmayan yüklemeden kaçınılması.
• Lastiklerin mümkünse her kullanımdan önce kontrol edilmesi, lastiğe batan herhangi bir yabancı maddeden arındırılması.
• Ağır yükle yüksek sürat yapılmaması.
• Lastik imalinde kullanılan karışımların kimyasal yapısının zaman içerisinde değişmesinin yanı sıra havadaki ozon, Güneş ve florasan ışığı gibi dış etkenlerin etkisiyle uzun dönemde lastiğin mekanik özelliklerinde bir azalma olacağından, üretildiği tarih üzerinden 5 yıl geçen iç ve dış lastiklerin dikkatle kontrol edilip kullanılması eğer üzerinde çatlağa benzer yoğun çizgiler oluşmuşsa söz konusu lastiğin kullanılmaması.

(Üretim tarihi lastiğin üzerinde genellikle bir grup harf ve rakam demeti şeklinde verilir Örneğin  CX9P  32Y  4400 gibi. Burada üretim tarihi 4400 rakamı olup son iki rakam 2000 yılını, ilk iki rakam 2000 yılının 44. haftasını ifade etmektedir.)

• Bijon somunlarının sıkılılığının düzenli olarak kontrol edilmesi.
• Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantların kullanılması.
•  Hasar görmüş veya herhangi bir nedenden dolayı hava basıncı çok azalmış olan lastikle, sürüşe devam edilmemesi.
• Orijinal lastiğin yük taşıma ve hız sınırının altındaki yük ve hız sınırı değerlerine sahip olan lastiklerin kullanılmaması (Aşağıda yük ve hız endeksleri tabloları verilmiştir.)
• Lastik şişirme basınçlarının haftada bir lastik soğukken kontrol edilmesi, basınç düşmüşse, uygun seviyeye getirilmesi. Lastiğe araç katalogunda belirtilen hava basıncının uygulanması.
• Aracı sürerken zemindeki çukur ve tümseklere dikkat edilmesi.
• Ani ve sert frenden kaçınılması.
• Lastiğin üzerinde belirtilen hız ve yük limitlerinin hiçbir şekilde geçilmemesi
• Aracın dört lastiğinin de aynı,  yapı ve desende olması.
• Söküp takma işlemini mutlaka otomatik makinelerle yapılması, bu esnada arap sabunu ve benzeri kaydırıcı maddelerin kullanılması (Petrol, petrol ürünleri, deterjan vb kimyasallar kaydırıcı madde olarak kullanılmamalıdır.)
• Aracın mekanik düzenleri belirli aralıklarla kontrolden geçirilmelidir. Yeni lastik kullanılmış lastik ile yan yana takılmamalıdır. Aracın çalıştığı yol ve zemin tipine uygun yapıda ve sırt desenindeki lastiklerin seçilmesi gerekir.
•  Lastiklerinizi taş, metal, cam, ve benzeri cisimler ile kaldırım kenarlarına ve kesici yüzeylere sürtmekten kaçınınız.
• Yollarda olabilecek kasis ve çukurlara yavaş giriniz.
• Lastiklerinizin Petrol ve petrol türevleri ve  kimyasal maddeler ile temas etmesini engelleyiniz.
• Lastiklerinizin diş derinlikleri emniyet sınırına ( Binek grubu için yaklaşık 1,6  mm., kamyonet ve kamyon grubu için 3 mm.’ dir ) gelmiş ise lastiklerinizin mutlaka yenisi ile değiştiriniz.
• Kış Mevsimi için üretilen özel kış lastiklerinin hız sınırı, orjinal lastiğin hız sınırından düşük olabileceğinden kış mevsimi dışında kullanılmaya devam edilmesi halinde hız sınırınızı bu lastiğe göre ayarlayınız. Ayrıca  kış lastiklerinin  sıcak havalarda kullanılması lastiğin ömrü ve kullanım konforu açısından sorunlar  çıkarabilir.

Unutmayınız ki! Bu kılavuzda yer alan bilgiler genel mahiyette bilgilerdir. İhtiyaç duyulabilecek ilave bilgiler için Şirketimize başvurunuz.
Lastikler aracınızın yol ile temasını sağlayan ve aracınızın motorundan aldığı gücü yola aktaran  en önemli aktarma organı olup, can ve mal güvenliğiniz açısından yukarıdaki bilgilere uyulması gerekir.
Bu hususlara uyulmaması sonucu oluşabilecek sorunlar lastiklerin  garanti kapsamı dışında kalmasına sebep olur.

LASTİKLER HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER ŞİŞİRME BASINCI

Birçok lastik arızası lastik şişirme basıncı hatasından kaynaklanır, Ayrıca şişirme basıncının sürüş konforu ve güvenliği üzerinde büyük etkisi vardır. Tavsiye edilen şişirme basıncı motosiklet el kitabından veya lastik teknik el kitabından öğrenilebilir.
Sürüş ile lastik sıcaklığı ve basıncı yükselir. Bu yüzden lastik basıncı yola çıkılmadan ölçülmeli ve gerekiyorsa ayarlanmalıdır.
Lastiklerinizin şişirme basıncını haftada bir kontrol ediniz. Yolcu ile birlikte sürüşte lastik basıncını 0,2 bar (3 psi) arttırınız, Eksik basınç lastiğin gereğinden fazla esnemesine, ısınmasına ve çabuk aşınmasına neden olur.
Yüksek basınç, sürüş konforunun düşmesine dengesizliğe ve düzensiz aşınmaya sebep olur.

DİŞ DERİNLİĞİ

Motosikletinizi, lastikleri güvenlik sınırının üzerinde aşınmış olarak kullanmayınız. Lastik diş derinliğinin sürüş güvenliğine önemli etkisi vardır. Güvenli sürüş için 2 mm’den az diş derinliği olan cadde lastikleri yenilenmelidir. Motosikletler çoğunluk la dik pozisyonda sürüldüklerinden aşınmanın çoğu lastik sırtının ortasından olur. Bu sebeple lastik diş derinliği ölçümü lastik sırtının ortasından yapılır. Ayrıca lastik yanağında TWI (Tread Wear Indicator) harfleriyle gösterilen ve yaklaşık lastik diş derinliğinin 1 mm’nin altına düştüğünü gösteren işaretler vardır.

YENİ LASTİK İLE BİRLİKTE

Yeni iç lastikli (Tubetype) lastikle birlikte iç lastik yenilenmelidir, iç lastikler ömürleri boyunca genişler ve incelirler, yeni dış lastiğe takılmaları halinde katlanır ve kat yeri er in den patlarlar. Yeni iç lastiksiz (Tubeless) lastikle birlikte jant supabı değiştirilmelidir. Yüksek sürat altında merkezkaç kuvveti ile jant supabı esneyerek eğilir, kauçuk bölümü yaşlanır.
Yeni lastiklerinizle 200 km’lik ilk aşınma mesafesi boyunca ani frenleme, ivmelenme ve virajlamadan kaçınılmalıdır.

LASTİK ONARIMI

İç lastiksiz tipte ve düşük sürat sembollü lastiklerin sırt bölgesindeki küçük hasarlar tamir edilebilir, yüksek sürat sembollü ve büyük hasarlı lastiklerin tamiri önerilmez. Tamir edilmiş lastiklerin iç lastikle kullanımı önerilmez. Sürücünün kullanımına yönelik tamir setleri sadece acil durumlar için geçici çözüm olarak kullanılmalı ve lastik en kısa zamanda bir profesyonele gösterilmelidir. Likit lastik onarıcıları lastiğin kimyasal yapısına zarar verebileceklerinden önerilmezler.
Monte edilmemiş lastikler serin, karanlık ve kuru ortamda; çalışan elektrik motorlarından, sıcaklık yayan cisimlerden, yağ, çözücü ve kimyasallardan uzak, dik pozisyonda saklanmalıdır,
Lastikte yön oku olup olmadığını kontrol ediniz, eğer varsa, bu dönüş yönünü gösterecek şekilde lastiği monte ediniz. Bazı Metzeler lastiklerinin yanağında kırmızı nokta bulunur. Bu noktanın supabın yanına gelecek şekilde monte edilmesi gerekir. Lastik topuğunu temizleyin ve sabunlu su ile ıslatın. Topuğu doğru şekilde oturtmak için supap içini çıkartın ve lastiği şişirin. Topuğu oturtmak için 50 psi (3,5 bar) dan fazla basınç uygulamayın. Topuk oturma çizgilerini kontrol edin. Eğer topuk oturmamışsa, yukarıdaki işlemleri tekrar edin. Varsa iç lastiği sıkıştırmamaya dikkat edin. Bunun için pudra kullanılması yararlı olur. iç lastiği janta sıkıştırma somununu lastik şişirme işlemi bitene kadar tam sıkıştırmayın. Mutlaka supap kapağı kullanın.

YETERLİ AÇIKLIK

Lastikler, çevresindeki yüzeylerden yeterli açıklık bırakacak ebatta seçilmelidir. Ayrıca lastiklerin merkezkaç etkisiyle sürat altında, yapılarına göre değişen miktarlarda, büyüdüğü dikkate alınmalıdır.

Lastik, kauçuk, kord bezi ve çelik teller ile çeşitli kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan ve aracın yer ile temasını sağlayan tek ve en önemli parçasıdır. Genellikle içinde taşıdığı hava ile yere sürtünerek motorlu ya da motorsuz kara nakil aracının ilk hareketini başlatır, hızlandırır ve durmasını sağlar. Kullanım yerlerine göre çeşitli ebat, tip ve yapıda üretilir.

Tekerleğin Sümerler tarafından icadından bugüne dek 5000 yıldan fazla zaman geçmiştir. Bugün kullandığımız “lastik tekerleğin” hammaddesi olan kauçuk 19.yy sonundan itibaren kullanılmaya başlanılmıştır. Kullanımı ve geliştirilmesi 20.yy’ da en üst düzeyine ulaşmıştır ve devamlı olarak gelişmektedir.

LASTİĞİN GÖREVLERİ

• Aracın ve yükün ağırlığını taşımak.
• Motorun yarattığı döndürme momentini yola aktararak çekiş kuvvetine dönüştürmek.
• Darbeleri emerek konfora katkıda bulunmak.
• Yavaşlamalarda fren gücünü, viraj dönüşlerindeyse direksiyon kontrolüne gerekli olan yanal kuvveti üretmek.
• Ayrıca kendine özge darbe emici emiş özellikleri sayesinde sürüşten ve zemin bozukluklarından meydana gelen kuvveti absorbe etmek.
• Yol kaplamasının türü (asfalt, toprak, şose) ve yolun durumu ( yağmur, çamur, kar, buz) ne olursa olsun, güvenli şekilde yol tutuşu sağlamak.

LASTİĞİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ

Tekerlek lastiklerinin yapılarında, gerek yüksek mukavemeti karşılamak üzere naylon, rayon, polyester gibi elyaf esaslı kordlarla çelik kordlar bulunmaktadır. Topuk dayanımları ise çelik teller yardımıyla sağlanır. Birbirinden farklı karakterdeki bu elemanların bir arada tutulması ve hizmet anında zeminle temasın güvenle sağlanmasıyla, yanaklardaki esneme kabiliyetinin verilmesi görevini lastik karışımı üstlenir. Lastik karışımını doğal ve sentetik kauçuklarla, ana dolgu olarak karbon karaları oluşturur. Bunlara ilave olarak vulkanizasyon elemanları bulunmaktadır. Karışımın işlenmesi ve homojenliği için kimyasal yağlar kullanılır.

LASTİK ÇEŞİTLERİ

Çapraz Katlı Lastikler Lastik teknolojisinin başlangıcında kullanılan ilk gövde yapısıdır. Bu lastikleri gövdesini oluşturan tekstil esaslı “kord” iplikleri birbiri üzerine, lastik yönüne 35-40 derece açı yapacak şekilde çapraz olarak yerleştirilmiştir. Bu yapı dioganal veya konvansiyonel olarak da adlandırılır. Ölçü tanımında “-” veya “D”ile belirtilir.

Radial Lastikler:

Değişen ve gelişen otomotiv sektörünün,gereksinimlerini karşılamak üzere geliştirilen bir yapıdır.Bu lastiklerde gövde yapısı,üstün özellikli rayon,naylon,polyester gibi tekstil esaslı kordların lastiğin dönüş yönüne 90 derecelik açı yapacak şekilde yerleştirilmeleri sonucu oluşan kuşaklarda,belirli açıda çelik kord kuşak katlarının tatbik edilmesi sonucu oluşan yapıdır.Aynı zamanda radyal yapı,sadece tekstil esaslı ve lastiğin dönüş yönüne göre sıfır derece ve belli açıdaki kordlardan oluşan kuşakların tatbik edilmesiylede oluşabilir.Ölçü tanımında “R” harfi ile beliritilir.

Tubeless ve Tube-Type Lastikler :

Araçlarda yüke karşılık gelen tepki kuvvetini karşılayan, lastiklerde jant arasına sıkıştırılan hava basıncıdır. Lastikler sadece hava basıncının sıkıştırıldığı kılıflardır. Sıkıştırılmış hava basıncının tutulması, iç lastiklere veya dış lastiklerin iç kısmına tatbik edilen ve sızdırmazlık sağlayan liner tabaka yardımıyla sağlanır. İç lastikli kullanılan dış lastiklere Tube-type, iç lastiksiz kullanılan dış lastiklere Tubeless lastik denir.

SIRT: Lastiğin yolla temasını sağlayan en üst bölümüdür. Üzerindeki desen kulanım amacını gösterir. Desendeki oluklar yağmur suyunu deşarj etmeye yarar. Zemine temas eden dolu bloklarsa çekiş ve fren gücünü iletir, yanal kuvvet üretir.

OMUZ: Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesi

YANAK: Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan ve bölgesidir. Direksiyon kontrol karakteristiğini, taşıma ve konfor estetiğini belirler. Lastiğe esneklik sağlar, üzerinde markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunur.

TOPUK: Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.

DAMAK TELİ: Lastiği jantın etrafında tutan bölgedir. Gerilmeye dayanıklı, uzamayan çelik tellerden üretilir.

CEYFIR: Damak telinin dış kısmına yerleştirilir. Karkas yapının jant tarafından aşındırılmasını ve tahrip edilmesini engeller. Jant ucu üzerinde gerekli olan esnekliği sağlar.

KARKAS YAPI: Lastiğin alt ucundaki bir damak telinden diğerine uzayan destek bölümüdür. Damak telinin etrafını dolaşarak lastiğe bağlanır. Polyester kord bezinden üretilen karkas yapıda uzunlamasına lifler yükü taşır, yatay liflerse yapıyı bir arada tutar.

KUŞAKLAR: Lastik sırt deseninin altında uzanan dar katmanlara kuşak adı verilir. Çelik ve bez olmak üzere ikiye ayrılan kuşaklar karkas yapıyı sıkıştırır.

ASTAR:  Lastiğin iç yüzeyindeki ince bir kauçuk katmanı olan astar hava sızdırmazlığını sağlar. Lastiğin içine sıkıştırılmış basınçlı havanın dışarı kaçmasını önler.

LASTİK ÜZERİNDE YER ALAN TEMEL BİLGİLER

Binek Lastikleri

A – Üretici Firma ve Ürün Adı

B – Lastiğin İç Lastiksiz ( Tubeless ) kullanıldığını gösteren işaret

İç lastikle kullanılan lastiklerin üzerinde “Tube Type” işareti vardır ya da hiçbir işaret yoktur.

C – Tasarım Tipi

D – Çamur ve kar anlamına gelir

E – Yönlü lastik olduğunu gösterir

LASTİKLERİN DEPOLANMASI / MUHAFAZASI

Lastiklerin istiflemesi dik olarak özel raflarda yapılmalıdır. Yatay olarak üst üste istifleme halinde yükseklikleri 8 adedi geçmemeli ve en az ayda bir alt-üst olacak şekilde değiştirilmelidir. Lastik bekleme alanında petrol esaslı ürün (yağ, benzin, mazot, solvent, vs.) bulunmamalıdır. Lastikler ısı kaynağına yakın konulmamalıdır. Lastik yüzeyine direkt güneş ışığı vurmamalı, ortamda ozon üretimine sebep olan elektrik motorları bulunmamalıdır. Lastik depolarında “ilk giren ilk çıkar” (FI-FO) kuralına uyulmalıdır.

LASTİKLERİN JANTA TAKILMASI / SÖKÜLMESİ

Lastiklerin janta takılıp sökülmesi, mutlaka yetkili servislerde, uygun makinelerle ve uygun el aletleri ile uzman personel tarafından yapılmalıdır. Lastiğin takılacağı jantta ezik, vuruk, çatlak olmamalı, jant üzerinde yağ, pas ve kirletici maddeler bulunmamalıdır. Jant ebadı, aracın ve katalogların öngördüğü ebatta olmalıdır. Lastik içerisinde ıslaklık bulunmamalı, yabancı maddeler varsa mutlaka dışarı çıkarılmalıdır. Lastik montajında, lastik topuklarına ve jant damağına özel geliştirilmiş kaydırıcı veya sulandırılmış sabun solüsyonu sürülmelidir. Kesinlikle petrol esaslı yağlar ile silikon, deterjan benzeri kaydırıcılar kullanılmamalıdır. Montaj sonunda lastiğin jantı merkezlendiği doğrulanmalıdır. Lastik şişirme havasının rutubet içermeyen kuru hava olması gerekir. Şişirilmiş lastiğin supabından kaçak olmadığı kontrol edilmeli, supaplara mutlaka lastik contalı supap kapağı takılmalıdır. İç lastikli tip araç lastiği takılacaksa, mutlaka yeni dış lastik, yeni iç lastik ve kolon ile katılmalıdır. İç lastik ve kolon takma öncesi uygun şekilde pudralanmalıdır. Yeni lastikler ile eski lastikler eşlendirilmemelidir. Lastik yanağı üzerinde dönme yönü veya dış yanak belirtilmişse, janta ve ara montajda bu hususa mutlaka uyulmalıdır.

UZUN ÖMÜRLÜ VE PERFORMANSLI LASTİKLER İÇİN UYARILAR

Hava Basıncı:

Uygun olmayan hava basıncı ilerde tamiri mümkün olmayan hasarlar yaratabilir. Ayrıca düzensiz ve erken aşınmaya da sebep olur. Hava basıncı lastik soğukken ölçülmeli ve mutlaka araç üreticilerinin belirlediği hava basıncı değerlerine uygun olmalıdır.

Spot:

Araç üreticilerinin lastik basınç uyarılarına dikkat ediniz. Düşük şişirme basıncı lastiğin iki omuzunda, yüksek şişirme basıncı ise taban merkezinde çevresel ve düzensiz aşınmaya sebep olur.

Rot ayarı:

Aracınızın mekanik ve süspansiyon sistemlerindeki aksaklıklar nedeni ile direksiyon ve araç yönü aynı olmayabilir. Ön düzen bozukluğu sadece lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman içersinde yüksek mekanik tamir ve bakım masrafına yol açar.

Balans ayarı:

Jant ve lastiğinizin uygun olarak eşlenmemesi hızlı sürüş esnasında zıplama, vuruntu, salgı, yalpa gibi konforsuzluklar hissetmenize neden olacaktır. Rotasyon (yer değiştirme) lastiklerin, araçta takılı oldukları her değişik pozisyonda değişik aşınma hareketine maruz kaldıklarından, periyodik olarak yerlerinin değiştirilmesi ömürlerini artıracaktır. Birbirine çapraz konumdaki lastiklerin değiştirilmesi lastik üreticilerinin tavsiyesidir.

Diş Derinliği:

Zamanla lastiğiniz üzerindeki desen aşınarak kullanılmaz seviyeye gelir. Aşınmış lastikler aracın performansını düşürür, yakıt tüketimini arttırır. Diş derinliği 1,6 mm’ nin altına inmiş lastikleri kullanmak, can ve mal emniyeti bakımından tehlikedir. Ayrıca kanunen de yasaktır ve cezası trafikten men edilmedir.

Yük Miktarı ve Yükleme Biçimi:

Araç üreticisinin belirlediği, araç taşıma kapasitesi (istiap haddi) üzerinde yüklemeler; lastiğinizin çabuk ısınmasına; yanak, omuz ve topuk bölgelerinde arıza ermesine ve hızlı aşınmasına neden olur. Dengesiz yüklemelerde lastik ömrü üzerine olumsuz etki yapar.

Fren Ayarı:

Fren sistemi araç üreticisinin tavsiye ettiği aralıklarda kontrol edilmelidir. Ayarsız frenler, lastiklerde düzensiz ve hızlı aşınmalara sebep olabilir.  Ani ve sert frenlemelerde kuvvet dağılımı lastiğe göre farklı olacağından, blok tipi aşınma olması ihtimali artar.

Araç Kullanımına Uygun Lastik Seçimi:

Araç el kitabında belirtilen ebat ve kat muadilindeki lastikler kullanılmalıdır. Aracın tüm lastiklerinin aynı yapıda olması gerekir. Aynı aks üzerinde farklı yapı, desen ve aşınmada lastik takılması halinde araç performansı olumsuz etkilendiği gibi lastik düzensiz ve hızlı aşınır.

Araç Hızı:

Araç kullanım hızı arttıkça lastiğin sıcaklığı yükselir. Bu sebeple sırt kauçuğu normale göre daha çok aşınma gösterir.

Yol ve İklim Şartları:

Düzgün olmayan yol yüzeylerinde ve sıcak yaz aylarında lastik normale göre daha çok aşınma gösterir.

Sürücü Alışkanlıkları:

En önemli faktörlerden birisi de araç kullanım alışkanlıklarıdır. Aracın bakım seviyesi gibi faktörleri de unutmamak gerekiyor.

Lastik Şişirme Basıncı:

Araç lastiği kataloglarında ve araç ekipmanlarında verilmektedir. Öngörülenden düşük veya yüksek tatbik edilen şişirme basınçları, lastiklerde ömür kısalmasına ve hizmet dışı bırakan arızalara neden olur.

Aşırı yükleme:

Araç yükleri, araç kataloglarında ve Karayolları Trafik Yönetmelikleri’nde belirlenmiştir. Öngörülenin üzerindeki yüklemeler lastiklerin arızalanmasına neden olduğu gibi araç mekanik aksamı ile karayollarının da bozulmasına sebep olur.

Araç Kullanma Hızı:

Araç lastiklerinin yanakları üzerinde kullanabileceği en yüksek hız sınırı belirtilmiştir. Araçta kullanılması öngörülen lastik hız grubu araç el kitabında da verilir. Buna uyulması gerekir. Hızlı araç kullanımı lastik ömrünün azalmasına sebep olduğu gibi yakıt sarfiyatını da arttırır.

Periyodik kontroller:

Araç ön düzen ayarlarının, araç el kitaplarında verilen değerlerde olması gerekir ve periyodik olarak kontrolleri yapılmalıdır. Lastik yer değiştirmelerinin (rotasyon) muntazam yapılması, lastik hava basınçları kontrolünün düzenli olması ve yetkili servislerde bilgili elemanlarca yapılması lastiklere uzun ömür sağlarken güvenliğe de katkı yapar.

KULLANIMA İLİŞKİN 20 ALTIN KURAL

1. Bozuk ve taşlı yollarda yüksek hız yapmayın. Ayrıca ani ve sert frenden aracı hızlı kaldırıp patinaj yapmaktan kaçının. Aksi halde lastiklerde düzensiz ve erken aşınmalar meydana gelir.
2. Lastiğinizi keskin kaldırım kenarlarına sürtmekten kaçının. Lastiğin gövdesini oluşturan kordların çok hafif hasar görmesi bile üzerinde yüründüğünde lastikte tehlikeli olabilecek büyük arızalara sebep olabilir.
3. Aracınızı kullanırken yoldaki çukurlara ve tümseklere dikkat edin kaldırıma park etmekten kaçının.
4. Sıcak havada ve ağır yükle yüksek sürat yapmayın. Havanın sıcak olması ağır yük ve yüksek süratten ötürü fazla ısınan lastiğin soğumasını zorlaştırır.
5. Aracınızda uygun olmayan yüklemeden kaçının. Dengesiz yük dağılımı bazı lastiklerin üzerine fazla yük binmesine ve buna bağlı olarak hızlı aşınmaya sebep olabilir.
6. Diş derinliği 1.6 mm den az olan lastikleri kullanmayın. Özellikle ıslak zeminde lastiğin suyu boşaltması ve yere tutunması güçleşeceğinden diş derinliği bu seviyenin altına düşmüş lastiklerin değiştirilmesi emniyet açısından çok önemlidir.
7. Araç ve lastikle ilgili ayarsızlıkları (balans bozukluğu rot ayarsızlığı vs) giderin. Söz konusu mekanik ayarsızlıklar sürüş konforu ve direksiyon hâkimiyetinin azalmasının yanı sıra lastiklerde düzensiz ve erken aşınmaya neden olabilir.
8. Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantları kullanın. Lastik ve Jant ebadının birbirine uygun olmasına dikkat edin.
9. Üretildiği tarih üzerinden 5 yıl geçen dış ve iç lastiklerin dikkatle kontrol edilip kullanılması gerekir. Eğer üzerinde çatlaklar oluşmuşsa söz konusu lastik kullanılmamalıdır.
10. Lastiklerinizi mümkünse her kullanımdan önce gözle kontrol edin. Lastiğe çivi taş cam gibi yabancı maddeler batmışsa bunları çıkarın. Hasar gören lastiğinizi vakit geçirmeden tamir ettirin. Hasar görmüş veya herhangi bir nedenle hava basıncı çok azalmış lastikle yola devam etmeyin.
11. Tüm supaplar iyi durumda temiz ve kapaklı olmalıdır. Supap kapakları lastiğin içine toz ve benzeri maddelerin girmesini önler.
12. İç lastiksiz (tubeless) lastiği mutlaka tubeless janta takın. İç lastikli (tubetype) lastiğiyse kesinlikle iç lastiksiz kullanmayın.
13. Bijon somunlarının sıkılığını düzenli olarak kontrol edin. Bijon somunlarının gevşek olması durumunda sürüş emniyetinin azalmasının yanı sıra lastikte düzensiz aşınma meydana gelecektir.
14. Lastiğin üzerinde belirtilen hız ve yük limitlerini hiçbir şekilde geçmeyin. Aksi takdirde çok tehlikeli sonuçlar doğurabilecek lastik arızaları söz konusu olabilir.
15. Aracınızın dört tekerleğine aynı ebat yapı ve desende lastik takın. Farklı lastik kullanımı özellikle de farklı ebat ve yapıda lastik kullanımı araç ve lastik performansını çok olumsuz etkileyecektir.
16. Her dış lastik değişiminde jant supabını veya iç lastiği değiştirin.
17. Lastik şişirme basınçlarını iki haftada bir kontrol edin basınç düşmüşse uygun seviyeye getirin. Isınan lastiğin hava basıncı yükselebileceğinden lastiklerin hava basıncını lastik soğukken ölçmeye ve ayarlamaya dikkat edin. Isınma sonucu yükselen hava basıncını azaltmak için lastiğin havasını boşaltma yoluna kesinlikle gidilmemelidir.
18. Karlı ve buzlu havalarda daha iyi çekiş sağlayacağı düşüncesiyle lastik havasını kesinlikle azaltmayın. Tersine bu gibi durumlarda hava basıncını yaklaşık 3 PSI artırmak zemindeki karlı buzlu tabakayı yarmaya yardımcı olup çekişi artıracaktır.
19. Lastiklerin her 10 bin kilometrede bir rotasyonunu tamamlayın. Radyal lastiklerde dönüş yönünü değiştirmeden öndeki lastikleri arkaya arkadakileri öne takın.
20. İki haftayı aşan park etmelerde lastik havasını 7.5 PSI artırın ve aracı takoza alın.

LASTİKLERİN JANTA TAKILMASI / SÖKÜLMESİ

Lastiklerin janta takılıp sökülmesi, mutlaka yetkili servislerde, uygun makinelerle ve uygun el aletleri ile uzman personel tarafından yapılmalıdır. Lastiğin takılacağı jantta ezik, vuruk, çatlak olmamalı, jant üzerinde yağ, pas ve kirletici maddeler bulunmamalıdır. Jant ebadı, aracın ve katalogların öngördüğü ebatta olmalıdır. Lastik içerisinde ıslaklık bulunmamalı, yabancı maddeler varsa mutlaka dışarı çıkarılmalıdır. Lastik montajında, lastik topuklarına ve jant damağına özel geliştirilmiş kaydırıcı veya sulandırılmış sabun solüsyonu sürülmelidir. Kesinlikle petrol esaslı yağlar ile silikon, deterjan benzeri kaydırıcılar kullanılmamalıdır. Montaj sonunda lastiğin jantı merkezlendiği doğrulanmalıdır. Lastik şişirme havasının rutubet içermeyen kuru hava olması gerekir. Şişirilmiş lastiğin supabından kaçak olmadığı kontrol edilmeli, supaplara mutlaka lastik contalı supap kapağı takılmalıdır. İç lastikli tip araç lastiği takılacaksa, mutlaka yeni dış lastik, yeni iç lastik ve kolon ile katılmalıdır. İç lastik ve kolon takma öncesi uygun şekilde pudralanmalıdır. Yeni lastikler ile eski lastikler eşlendirilmemelidir. Lastik yanağı üzerinde dönme yönü veya dış yanak belirtilmişse, janta ve ara montajda bu hususa mutlaka uyulmalıdır.

BAZI LASTİK SORUNLARI VE MUHTEMEL NEDENLERİ

Düzensiz aşınma: Uygun olmayan rot ayarı, mekanik aksamda ayarsızlık.

Direksiyon hakimiyetinin azalması: Düşük hava basıncı, aşınmış lastik.

Lastiğin omuzlarının fazla aşınması: Düşük hava basıncı, bozuk rot ayarı.

Lastiğin tabanının ortasında aşırı aşınma vuruntu ve yalpalama: Yüksek hava basıncı, balanssızlık, jantta / mekanik aksamda ayarsızlık, standart dışı jant kullanımı.

Viraj alırken lastiklerden ses gelmesi: Düşük hava basıncı.

Kış Lastikleri

Kış lastikleri, son yıllarda özellikle yoğun kar yağışları nedeniyle Türkiye’de de kullanılmaya başlandı. Türkiye’de henüz belirli bir kesim tarafından kullanılan kış lastiği bugün Avrupa’da yoğun bir talep görüyor. Avrupa’daki genel alışkanlığın aksine, Türkiye’de sürücüler kış lastiği kullanma ihtiyacını sadece kar yağdığı gün hissediyor.

Yağmur, kar, buz gibi kaygan zeminlerde sürtünme katsayısı normale göre daha az olduğu için otomobilin zemine tek temas noktası olan lastiklerin önemi artıyor.

Kaygan kış koşullarında sürücü otomobilini hareket ettirebilmek için doğa şartlarıyla savaş halindedir. Bu savaşta kar, buz gibi koşulları yenebilmek için otomobilin teknik gücünü ve kendi teknik becerilerini kullanır. Ancak tüm bu gücü yere aktarabilecek tek unsur ise lastiklerdir. Kötü durumdaki lastikler, zaten olumsuz olan şartlarda gücü yere sağlıklı iletemez ve otomobili güvenle kullanmak mümkün olamaz. Kış şartlarında güvenle otomobil kullanmak için öncelikle lastik dişlerinin yeterli derinlikte olması gerekir. Sırt deseni üzerindeki bu oluklar ıslak zeminde suyu boşalttığı gibi, karlı zeminde de kar tabakasına saplanarak tutunma ve çekiş gücü sağlar.

Karlı zeminde daha iyi çekiş gücü sağlayabilmek için genel kanının aksine lastik basınçlarını bir miktar artırmak gerekir. Böylece olukların arasındaki mesafe açılır, lastiğin tabanının yere temas eden alanı daralır ve lastik karda daha iyi tutunur. Bu durumda lastikte taban deseninin daha az bir yüzeyi zemine basacağı için birim alana düşen ağırlık yani basınç da artar.

Karla kaplı zeminlere en uygun lastikler kış lastikleridir. Kış lastikleri kaygan zeminde standart lastiklere oranla yüzde 40-50 oranında daha iyi yol tutuş ve frenaj sağlarlar. Kış lastiğinin kauçuk karışımı yuvarlanmaya başladığında standart lastikten daha çabuk ısınır, ayrıca havanın soğumasına rağmen yapısı büzüşmediği için daha gergin durur. Bu sayede desen aralıkları küçülmez, lastiğin tutunma kabiliyeti artar. Kış lastiğinin taban desenindeki kılcal çizikler de tutunmayı artırır. Yeni nesil kış lastiklerinde kullanılan silisyum minerali düşük sıcaklıklarda lastik kauçuğunun yumuşaklığını artırarak normal sıcaklık şartlarındakine benzer tutunma sağlıyor.

Kış lastiği sadece karda değil, yağmur, çamur ve hatta buz gibi tüm kaygan zeminlerde standart lastiğe göre avantaj sağlar. Ancak sadece çekişin bulunduğu tekerleklere değil, dört tekerleğe birden kış lastiği takmak gerekir. Çekişin bulunduğu tekerleklere kış lastiği takıp diğer tekerleklerdeki standart lastikler korunursa otomobilin tekerlekleri arasındaki farklı tutunmadan dolayı önden veya arkadan savrulma ihtimali doğar. Ancak kış lastikleri parlak buz gibi çok daha kaygan zeminlerde tam tutunma sağlayamazlar. Bu tür zeminler için patinaj zinciri veya patinaj paleti kullanmak gerekir.

KIŞ LASTİKLERİNİN AVANTAJLARI

✔ Kış lastiği sadece karda değil, yağmur, çamur ve hatta buz gibi tüm kaygan zeminlerde standart lastiğe göre avantaj sağlar.
✔ Kış lastikleri kaygan zeminde standart lastiklere oranla yüzde 40-50 oranında daha iyi yol tutuş ve frenaj sağlarlar.
✔ Kış lastikleri, bölgesine göre soğukların başladığı ekim-kasım ayları ile sona erdiği mart-nisan ayları arasında kullanılıyor.

✔ Kuru ve ıslak zeminlerde ise performanslarında herhangi bir azalma olmaksızın güvenle kullanılırlar.

✔ Islak zeminlerde aquaplaning (suda kızaklama) riskini en aza indirir.

KIŞ LASTİĞİ KULLANIM REHBERİ

Kış lastiklerinin, bölgesine göre soğukların başladığı ekim-kasım ayları ile sona erdiği mart-nisan ayları arasında kullanılması, bu dönemde araçtaki tüm lastiklerin kış lastikleriyle değiştirilmesi tavsiye edilmektedir.

Kış lastikleri diş derinliğinin 3 mm.’nin altında olmaması gerekiyor. Diş derinliği 3 mm’ nin altına inmiş olan kış lastikleri, hem aracın çekiş performansının karlı, buzlu ve ıslak zeminlerde düşmesine yol açar, hem de güvenli sürüşe engel olur.

Kış lastiği seçiminde aracın orijinal lastik ebadından daha geniş tabanlı lastikler kesinlikle kullanılmamalıdır. Böyle bir durumda lastik izi genişleyeceği ve birim alana düşen ağırlık azalacağı için yağışlı ve karlı yol şartlarında aracın kızaklama riski artmaktadır.

Kış şartlarında lastik havalarını 3 PSI artırmak, zemindeki karlı-buzlu tabakayı yarmayı kolaylaştıracağı için çekişi artırır.

Karlı ve buzlu bir zeminde bir yokuş çıkılmaya çalışılıyorsa, iki lastik yol kenarına çıkarılarak yavaş yavaş yol alınması gerekir.

KIŞ LASTİKLERİNİN YAZ AYLARINDA KULLANILMASININ SAKINCALARI

✔ Sert karışımının özelliğinden dolayı diğer lastiklere oranla daha çabuk aşınır.
✔ Gürültü seviyesi artar.
✔ Yazın kullanıldığında daha çabuk aşınır ve bir sonraki kış döneminde performans düşüklüğü olur.
✔ Yakıt sarfiyatını artırır.

KIŞ AYLARINDA YAPILMASI GEREKENLER

KIŞA GİRMEDEN ARACIN BAKIMI YAPILMALI

Binek araçlarda gerekiyorsa fren hidroliği değiştirilmelidir. Çünkü eğer hidroliğin içinde nem varsa bu fren sisteminin donmasına neden olabilir. Araç hareket ettikten sonra sönük olması gereken ABS lambası yanıyorsa “ABS arızalı” anlamına gelmektedir ve yetkili serviste onarılmalıdır.

KIŞIN MUTLAKA KIŞ LASTİĞİ KULLANILMALI

Kışın kar yağmasa, araç 4×4 ve ABS’ li bile olsa, 5–6 derecenin altındaki sıcaklıklarda kış lastiği kullanılmalıdır. Bunun nedeni sadece kış lastiklerinin özel profillerinin olması değildir. Yaz lastiklerinin malzemesi düşük sıcaklıkta sertleştiği için yola tutunması zayıflamaktadır. Kış lastiklerinin ise üretildikleri malzeme daha yumuşaktır. Buzlu yollarda zincir kullanılmalıdır.

FREN DİSKLERİNİN ÜZERİNE TUZUN OLUMSUZ ETKİSİ BİLİNMELİ

Yapılan bazı araştırmalar sonucunda, kışın buzlanmayı önlemek için yol üzerine atılan tuzun disk frenler üzerinde bir anlık frenlerin zayıflaması şeklinde olumsuz bir etkisinin olduğu saptanmıştır. Diskin üzerinde biriken tuzlu suyun frene ilk basıldığında freni çok zayıflattığı ve fren mesafesini şaşılacak şekilde uzattığı saptanmıştır. Bu sorun daha sonraki frenlemelerde ortadan kalkmaktadır. Bazı araç üreticileri bu sorunu azaltabilmek için aracın altına, hareket halindeyken tuzlu suyun disklere gidişini önleyen aerodinamik reflektörler takmışlardır.
Tavsiye edilen, hareket halinde tuzlu bir ortamdan geçtikten sonra, arkadan gelen araçları tehlikeye sokmadan, sık ve hafif şekilde frene basılarak ve gece aracınızı park etmeden önce kuvvetli bir şekilde fren yapılarak, fren diski üzerinde biriken tuz tabakasının temizlenmesidir. Aynı tavsiye yağmurlu havalarda diskleri ıslatabilecek bir su birikintisinden geçildikten hemen sonrası için de geçerlidir.

YOLUN KAYGANLIĞI (SÜRTÜNME KATSAYISI) SIK SIK KONTROL EDİLMELİ

Kritik bir duruma girmeden önce yolun kaygan olup olmadığı (lastikle yol arasındaki sürtünme katsayısı) bilinmelidir. Gelişen taşıt teknolojisi pek çok konuda gelişmeler sağlamış olmasına karşın, üzerinde gidilen yolun sürtünme katsayısı hakkında önceden bilgi veren bir sistem yoktur. Bazı araç üreticilerinin böyle bir sistem üzerinde çalıştıkları bilinmektedir. Bir süre daha mevcut kısıtlı olanaklarla yetinilmesi gereklidir. Kontrol işinin bir kısmı dikkatli bir gözlemle yapılabilir, yani yolda buz olup olmadığı gözle kontrol edilebilir. Ancak deneyimli gözler tarafından yapılabilecek olan bu gözlemden daha güvenilir ve herkes tarafından uygulanabilecek yöntemler vardır: Kaygan yolda direksiyon hafifler. Kaygan yolda patinaj olduğu, motor devir göstergesinden anlaşılabilir. Kaygan yolda hafif gaza basıldığında ASR veya ETC daha erken devreye girer. Kaygan yolda hafif frene basıldığında ise ABS daha erken devreye girer.

KAR ÜZERİNDE GEREKSİZ FRENDEN KAÇINILMALI

ABS’siz araçlarda kaygan yollarda fren sırasında ön lastikler kilitlerse direksiyon hakimiyeti ortadan kalkar, arka lastikler kilitlerse aracın arkası savrulur. ABS’ li araçlarda fiziksel sınırlar aşılmadığı taktirde bu sorunlar yoktur. Ancak ABS’ nin de eriyen buz ve yumuşak kar üzerinde fren mesafesini uzattığı bilinmelidir. Aslında en doğrusu acil frenler dışındaki yavaşlamalarda frenleri kullanmak yerine motorun kompresyonundan yararlanmaktır. Burada dikkat edilmesi gereken, özellikle arkadan itişli araçlarda, ani vites küçültmelerinden kaçınılması gereğidir.

KAR ÜZERİNDE ABS’Lİ ARAÇLA NASIL FREN YAPILIR?

Ani bir durumda fren pedalına sonuna kadar basılmalı ve ABS direksiyon hâkimiyetini koruyacağı için aynı anda direksiyon engelden kaçacak yönde çevrilmelidir. Kaygan yollarda doğal olarak fren mesafesi uzayacağı için ABS’ nin devrede olduğu süre de uzayacaktır. Bu sırada fren pedalı dibe doğru gideceğinden, sürücünün oturuş pozisyonunun buna uygun olması gereklidir, yani bacaklar dibe kadar yetişecek şekilde oturmalıdır. Unutulmamalıdır ki, en gelişmiş araçlardaki en gelişmiş sistemler (ABS, ASR, ETC, ESP gibi ) sürücülerin kendilerinin ve araçlarının sınırlarını zorlamaları için değil, ani durumlarda araca olan güvenlerini artırarak stressiz araç kullanmaları için geliştirilmişlerdir. Bu sistemlerin hiçbirisi fizik yasalarını değiştiremez, yani dönemece aşırı hızla girmiş bir aracın merkezkaç kuvvet nedeniyle dönemeç dışına savrulmasın önleyemez.

Tavsiye edilen, fiziksel sınırlara daha kolay ulaşılabilen kışın kaygan yollarda daha yavaş ve daha dikkatli araç kullanılmasıdır. Mümkünse sürücüler araçlarının ve kendilerinin sınırlarını kritik durumlara girmeden önce, trafiğe kapalı alanlarda gereğinde uzmanların da yardımıyla, öğrenmeye çalışmalıdırlar.

LASTİK BAKIMI VE KULLANIMIYLA İLGİLİ GENEL ÖNERİLER: 

•  Lastiklerinizin havasını en az 15 günde bir kontrol edin.
•  Lastiğinizi kaldırım kenarına ve sivri yüzeylere çarpmaktan kaçının.
•  Diş derinliği 1.6mm ye düşen lastikleri mutlaka değiştirin.
•  Karlı ve buzlu yollarda lastiğinizin hava basıncını kesinlikle düşürmeyin.
•  Bijon somunlarının sıkılığını düzenli olarak kontrol edin.
•  Lastiğinizi parlatmak için petrol ürünleri içeren deterjan veya cilalar kullanmayın.
•  Bozuk satıhlarda yüksek hız yapmayın.
•  Uzun yola çıkarken ve araç yüklüyken hava basıncını 2 psi artırın.
•  Stepne lastiğinizin basıncını da düzenli olarak kontrol edin.
•  Kışın diş derinliğinin 3mm. den az olması çekişi olumsuz etkiler.
•  Sibop kapaklarını kapalı tutun.
•  Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantları kullanın.

Lastik Seçimi

Otomobiller fizik kurallarına göre hareket eder ve durur. Otomobillerin bu hareketleri sırasında yerle temasını sağlayan tek unsur lastiklerdir. Otomobilin kontrol edilebilmesinde lastiğin önemi göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Lastikler otomobilin sürüş güvenliği için hayati önem taşır. Yanlış basınç uygulanmış bir lastik yol tutuşa ve frene etki edebileceği gibi lastiğin iç ısının aşırı yükselerek aniden patlamasına, otomobilin hâkimiyetinin kaybolmasına da sebep olabilir.

Lastiğin görevleri

Lastikler darbeleri emerek konfora da katkıda bulunurlar. Lastikler otomobilin ve yükün ağırlığını taşır, motorun yarattığı döndürme momentini yola aktararak çekiş kuvvetine dönüştürür. Yavaşlamada fren gücünü, viraj dönüşlerinde ve direksiyon kontrolünde gerekli olan yanal kuvveti üretir. Ayıca kendine özgü darbe emiş özellikleri sayesinde sürüşten ve zemin bozukluklarından meydana gelen kuvvetleri absorbe eder. Yol kaplamasının türü (asfalt, toprak, şose) ve yolun durumu (yağmur, çamur, kar, buz) ne olursa olsun, lastiğin görevi güvenli şekilde yol tutuşu sağlamak ve otomobili sürücünün istediği yöne götürmektir. Ancak bugünün otomobil kullanıcısı bir lastikten güvenlik ve konforun yanında başka özellikler de bekliyor. Modern bir lastiğin daha az titreşim ve gürültü üretmesi, düşük yuvarlanma direncine sahip olması ve dolayısıyla daha az yakıt tüketmesi isteniyor. Ancak lastiğin bu özelliklerin hepsini aynı anda sağlaması imkânsız. Bu özelliklerden biri sağlanırken diğerinden taviz verilmemesi gerekiyor.

Konvansiyonel ve radyal lastikler

Lastikler yapılarına, taban desenlerine, kauçuk karışımlarına ve kullanım amaçlarına göre sınıflara ayrılır. Lastiğin karkas yapısında kullanılan kord bezinin geometrisi lastiğin konvansiyonel veya radyal yapıda olmasını belirler. Konvansiyonel lastiklerde lastiğin yapışını meydana getiren kord bezleri 30–40 derecelik açılarla, üst üste ve çapraz biçimde yerleştirilir. Bu nedenle konvansiyonel lastikler çapraz katlı ve diyagonal lastikler olarak da adlandırılır. Son yıllarda otomobil lastik teknolojisindeki gelişmeler, konvansiyonel lastiklerin terk edilip radyal lastiklerin kullanılmasına yol açtı. Radyal lastiklerde karkas yapıyı meydana getiren kordlar bir damaktan diğer damağa 90 derecelik dik açıyla yerleştirilir.

Radyal lastiklerin avantajları

Radyal lastiklerin konvansiyonel lastiklere göre en önemli avantajları daha esnek olmaları daha az ısınıp daha kolay soğumaları Bunun dışında radyal lastiklerin yerde bıraktığı taban izi çapraz lastiklerinkinden daha geniş bu nedenle de radyal lastikler konvansiyonele oranla yüzde 20 daha iyi yol tutar. Yola temas eden bölümün daha fazla oluşu nedeniyle çekiş gücü ve fren güvenliği daha yüksektir Radyal lastiklerde taban sert yanaklar yumuşaktır, bu da lastiğin yola temas eden bölümünün sürekli olarak aynı genişlikte kalmasını sağlar Radyal lastikler kat ve sırt ayrılmalarına daha dayanıklıdır yolda gidiş hattını korumada daha başarılıdır.

Çelik kuşaklar

Radyal gövdeli lastiklere sırt bölgesi boyunca 15–25 derecelik açılarla üst üste ve çapraz biçimde kuşaklar yerleştirilir. Kuşakların görevi lastiğin mukavemetini artırmak, taban izinin şekil değiştirmesini önlemek ve lastiğin yerle temas eden bölgesinin alanını artırmaktır. İki tür kuşak bulunur; bez dokumadan üretilene tahrik, çelik tellerden üretilene çelik kuşak ismi verilir. Çelik kuşağın daha dayanıklı, daha emniyetli ve yüksek hızlara daha iyi uyum sağlaması çelik kuşaklı lastik üretimini artırdı.

Sırt deseni 

Farklı amaçlara hizmet etmek için farklı yapıda, farklı desenlerde ve farklı kauçuk karışımına sahip lastikler üretilir. Otomobil lastiklerini desenlerine göre ikiye ayırabiliriz: Standart lastikler ve yüksek performans lastikleri. Bu lastiklerin normal tipleri dışında dört mevsim ve kış lastiği versiyonları da var. Standart desenli lastiğin kuru ve ıslak zeminde iyi çekiş gücü, yeterli antiaquaplanning (suda kızaklamaya karşı hızlı su deşarjı) özellikleri ve güvenli viraj alma kabiliyetine sahip olması istenir. Standart lastiklerin sessiz ve konforlu olması, düşük yuvarlanma direncine sahip olması gerekir. Dört mevsim lastiklerin desenleri ıslakta, kuruda, karlı ve çamurlu zeminlerde güvenli kullanım, güvenli frenleme ve yeterli çekiş gücü sağlamak üzere tasarlanır. Dört mevsim lastiklerin en önemli avantajı dört mevsimin de yaşandığı bölgelerde sürekli olarak hizmet verebilmesidir.

Kış lastikleri

Kış koşullarının uzun ve şiddetli olduğu, yolların uzun süre kar ve buzla kaplı olduğu bölgelerde uzmanlar kış lastiği kullanılmasını tavsiye ediyorlar. Desenleriyle olduğu kadar soğuğa dayanıklı kauçuk karışımlarıyla da kar ve buz gibi kaygan koşullarda maksimum çekiş ve fren gücünü zemine iletebilen kış lastiklerinde son yıllarda kullanılmaya başlanan silika teknolojisi, lastik hamurunun tutunma özelliklerim artırdı. Yeni nesil kış lastiklerine çivi de çakılabiliyor. Kış lastiklerinde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da hız serileridir. Genelde kış lastiklerinin hız serileri standart lastiklere oranla düşüktür. Otomobilin son sürati yüksek olsa bile lastiğin hız serisi aşılmamalıdır.

Yüksek performans lastikleri

Yüksek motor gücüne sahip otomobiller, bu yüksek gücü yere aktarabilmek ve yüksek süratlere çıkabilmek için performans lastiklerine ihtiyaç duyar. Bu tür lastikler V, Z gibi daha yüksek hız serisine, yüzde 55 veya yüzde 35 gibi basıklık oranlarına (alçak profile), yola daha iyi tutunmayı sağlayan özel kauçuk karışımlarına sahiptir. Geniş tabanlı yüksek performans lastiklerinin kuruda ve ıslakta iyi yol tutması, iyi viraj almaşı gerekir. Yüksek performans lastiklerinin ömrü, yüksek hızlarda kullanıldıkları için standart lastiklere göre (kullanıma bağlı olarak) yüzde 20 daha kısadır.

Güvenli ve rahat bir sürüş için aracınız, araç kontrolünüz ve lastiklerinizle ilgili dikkat edilmesi gereken aşağıdaki noktalara lütfen özen gösteriniz.

• Bozuk ve taşlı yollarda aracınızı yüksek hızlarda kullanmayın.
• Ani ve sert frenden, hızlı kalkışlar sonucu oluşacak patinajdan kaçının. Aksi halde lastiklerinizde düzensiz ve erken aşınmalar meydana gelecektir.
• Park manevralarında lastiklerinizi kaldırın kenarlarına sürtmeyin. Çünkü lastiğin gövdesini oluşturan tellerin hasar görmesi büyük arızalara sebep olabilir.
• Yoldaki çukurlara ve tümseklere dikkat edin. Hızla girilen bir çukur, jantınıza zarar verir.
• Aracınızı yüklerken dikkatli davranın. Dengesiz yük dağılımı ve aşırı yükleme lastiklerinize normalden fazla yük bindireceğinden, hızlı aşınmaya neden olabilir.
• Balans ve rot ayarlarınıza özen göstermeniz, sizi her zaman daha yüksek bakım maliyetlerinden koruyacaktır.
• Araç üreticisinin tavsiye ettiği ebatlarda, lastik ve jant kullanın.
• Lastiklerin üzerinde üretildikleri, tarih yazılıdır ve üretildiği tarih üzerinden 5 yıl geçmiş lastiklerin dikkatle kontrol edilip kullanılması gerekmektedir.
• Yola çıkmadan önce lastiklerinizi gözle kontrol etmeyi alışkanlık haline getirmek güvenliğiniz açısından çok önemlidir.
• Lastik supapları temiz, sağlam ve kapaklı olmalıdır. Çünkü supap kapakları lastiğin içine toz ve benzeri maddelerin girmesini önler.
• Bijon somunlarının sıkılığını düzenli olarak kontrol edin.Çünkü bijonların gevşek olması sürüş emniyetinin azalmasını sağlar.
• Lastiğin üzerinde yazan hız ve yük limitlerini hiçbir şekilde geçmeyin.
• Üretici önerisi haricinde otomobilin dört tekerleğine de aynı ebat, yapı ve desende lastik takın.
• Lastik basınçlarını kontrol edin. Eğer basınç düşmüşse, araç üreticisinin tavsiyelerine uyarak uygun seviyeye getirtin.